Almere heeft de ambitie om volledig circulair te worden. Het Upcyclecentrum in Almere Haven draagt daaraan bij. In de belevingsruimte kunnen bezoekers zelf ontdekken welke nieuwe producten er van afval gemaakt kunnen worden. Stad & Natuur is sinds 2018 betrokken bij de opzet en uitvoering van een educatieve programmering voor het Upcyclecentrum. De boodschap ‘Afval = Grondstof’ staat daarbij centraal.
Vanuit het meerjarenprogrammeringsplan is Stad & Natuur in 2019 gestart met het ontwikkelen van een educatief programma voor Almeerse basisscholen. In 2020 hebben we het lesaanbod verder ontwikkeld voor het voortgezet onderwijs. In 2021 is het basisprogramma voor primair, voortgezet en beroepsonderwijs gereedgekomen. Doel van de programma’s is om de leerlingen ervan bewust te maken dat afval een waardevolle grondstof is. De belangstelling vanuit het onderwijs is groot.
De belangrijkste les op het Upcyclecentrum is ‘Expeditie Upcyclecentrum’. Leerlingen leren wat upcycling inhoudt en hoe dit concreet op het Upcyclecentrum wordt toegepast. Er is een rondleiding door het gebouw en over het upcycleperron waarbij ze zien hoe het afval daadwerkelijk wordt gescheiden. Ook brengen de leerlingen een bezoek aan verschillende ondernemers die in het Upcyclecentrum werkzaam zijn, waarna ze zelf aan de slag gaan met het thema upcycling.
In het Upcyclecentrum zijn verschillende (startende) ondernemers gevestigd die bijdragen aan de circulaire economie. Grondstoffen die vrijkomen worden aan hen beschikbaar gesteld. In hun bedrijfsruimten laten zij zien wat daarmee allemaal mogelijk is. Ook in onze lesprogramma’s werken wij met deze ondernemers samen. Leerlingen ontdekken niet alleen dat er van afval de prachtigste producten kunnen worden gemaakt, maar ook dat het mogelijk is om geld te verdienen met circulair ondernemerschap.
In coronatijd hebben we regelmatig gastlessen op school verzorgd. Ook hebben we digitale lesmaterialen ontwikkeld, zoals een digitale rondleiding door het Upcyclecentrum en een serie video’s in de Week van Tweedehands Textiel. De animo voor deze lesmaterialen is nog altijd groot. Ook de leskisten over afval, waarbij docenten in de klas aan de slag gaan met het onderwerp duurzaamheid, blijven onverminderd populair. Belangrijk voordeel is dat deze lessen laagdrempelig toegankelijk zijn.
Achter het Upcyclecentrum staat een enorme gieter van 11 meter hoog, volledig gemaakt van plastic afval door het kunstenaarscollectief CitySenses. Het iconische kunstwerk staat symbool voor de gigantische hoeveelheid plastic afval in de wereld. Aan deze GigaGieter is ook een les gekoppeld. Leerlingen ontdekken wat er in onze huidige maatschappij allemaal wordt weggegooid, welke impact dit heeft op het milieu en hoe we dit kunnen veranderen.
In het voorjaar van 2022 heeft Stad & Natuur meegedaan aan de E-waste Race en ook in 2023 doen we weer mee. Deelnemende basisscholen zamelen zoveel mogelijk klein elektronisch afval (ook wel e-waste) in, zodat dit kan worden hergebruikt of gerecycled. Zo leren de kinderen op een interactieve manier over onderwerpen als consuminderen, grondstofschaarste, hergebruik en recycling. De E-waste Race is een initiatief van Weee Nederland, Wecycle, het Upcyclecentrum Almere en Stad & Natuur.
De aandacht voor duurzaamheidsthema’s op scholen groeit. Zo heeft het Arte College plannen om van upcycling een keuzevak te maken. In die plannen speelt ook het Upcyclecentrum een rol. Wil je ook met upcycling aan de slag met de klas? Mail dan naar educatie@stadennatuur.nl voor de mogelijkheden!
Opdrachtgever is de afdeling Stadsreiniging van de gemeente Almere. Daarnaast werken we binnen dit project samen met verschillende gastdocenten en de (oud-) ondernemers van het Upcyclecentrum: SEEFD (textiel), Unraveleau (textiel), Isolde de Ridder Sieraden (goudsmit), 3-Cycle (plastic) en Studio Heinepein (meubels, ruimtelijke objecten en schilderijen).
We geven je graag updates rond het Upcyclecentrum.
[27 februari 2023] KINDEREN AAN DE SLAG MET ELEKTRONISCH AFVAL TIJDENS E-WASTE RACE
Weee NL en Wecycle organiseren in samenwerking met het Upcyclecentrum van de gemeente Almere en Stad & Natuur Almere, de E-waste Race. Dit educatieve project waarbij scholen de strijd aangaan met elektronisch afval, combineert bewustwording over circulariteit met een fysieke inzamelactie. Op deze manier leren kinderen en hun omgeving over het inzamelen van elektronisch afval. De insteek van de E-waste Race is het inzamelen van e-waste leuk, leerzaam en gemakkelijk te maken!
De E-waste Race
Acht basisscholen uit de gemeente Almere gaan vier weken lang de strijd aan met oude en kapotte elektronische apparaten (ook wel e-waste genoemd). Daar draait de E-waste Race om. Tijdens de E-waste Race leren kinderen op een leerzame en interactieve manier over onderwerpen als consuminderen, grondstofschaarste, hergebruik en recyclen. Na een gastles gegeven door gedreven experts zijn de scholieren klaar om ook daadwerkelijk hun steentje bij te gaan dragen aan het circulair maken van Nederland. Dit door in de hierop volgende weken zoveel mogelijke oude en kapotte elektronische apparaten in te zamelen of te laten repareren bij een lokaal Repair Cafe. Inwoners kunnen hun elektronisch afval aanbieden op www.ewasterace.nl. Hierbij mogen geen losse batterijen of accu’s ingeleverd worden. Leerlingen komen de spullen dan aan huis ophalen.
Een betere wereld, begint op zolder
Er valt nog een wereld te winnen op het gebied van e-waste inzameling. De helft van het Nederlandse e-waste wordt niet ingezameld. De oude laptops of kapotte keukenmachines belanden vaak op zolder of in een gangkast. Zonde! Want er zitten waardevolle en herbruikbare materialen in ons e-waste die een tweede leven verdienen. Van sommige apparaten kan maar liefst 95% van de onderdelen hergebruikt worden. Daarom is het zo belangrijk dat de E-waste Race bewustzijn creëert over het belang van recycling en hergebruik bij kinderen en hun omgeving.
De E-waste Race Almere vindt plaats van 13 maart tot 6 april. De race is een initiatief in samenwerking met het Upcyclecentrum van de gemeente Almere, Stad & Natuur Almere, Stichting Open en Weee Nederland. Zij zorgen ervoor dat het ingezamelde e-waste bij gerenommeerde recyclers terecht komt. Zo komt al het e-waste goed terecht en kan het worden hergebruikt of gerecycled.
[21 februari 2023] IN DE KLAS AAN DE SLAG MET AFVAL = GRONDSTOF
479 Almeerse schoolkinderen volgden lessen tijdens Week van de circulaire economie 2023
Van 6 t/m 10 februari vond de jaarlijkse ‘Week van de circulaire economie’ plaats. Circulaire economie betekent dat afval niet weggegooid wordt, maar een grondstof is om nieuwe producten mee te maken. Stad & Natuur bood namens het Upcyclecentrum van de gemeente Almere lessen aan rond dit thema met verschillende circulaire ondernemers uit de stad.
Gratis lessen
Samen met het Almeerse PRICE (Praktijk- en Innovatiecentrum Circulaire Economie) heeft Stad & Natuur tijdens de Week van de circulaire economie 2023 verschillende lessen gratis aangeboden aan Almeerse basisscholen. Deze lessen vonden plaats op school. Zo konden leerkrachten met hun klas aan de slag met de circulaire economie.
Er waren verschillende lessen die scholen met hun klassen konden doen. Voor groep 1 t/m 8 werden twee verschillenden lessen aangeboden. Zo konden met de les 'De goudsmid in de klas' kinderen een eigen geupcycled sieraad ontwerpen onder leiding van duurzame goudsmid Isolde de Ridder. Ook voor groep 1 t/m 8 was de les 'Zwervend Afval' met een docent en vuilniswagen van de gemeente Almere. Kinderen gingen hierbij zwervend afval verzamelen in de schoolomgeving. Ook kwam de vuilniswagen op school. Met behulp van praktische opdrachten, eigen ervaring, onderzoek doen, informatie verwerken, zelf nadenken en filosoferen werkten ze op deze manier aan het thema 'Wat is (zwerf)afval?'.
GigaGieter, van plastic naar boom
De GigaGieter achter het Upcyclecentrum laat zien wat wij allemaal weggooien, welke impact dit heeft op het milieu en hoe we dit kunnen omdraaien. Groep 4 t/m 8 leerden alles over upcyclen en het hergebruiken van plastic. Daarna gingen ze aan de slag met een eigen geupcyclede boom van ingezameld klein plastic afval.
Groep 6 t/m 8
Voor de oudere kinderen waren er ook nog twee andere lessen: '3-cycle, van shredderfiets tot product' en 'Afval=grondsTOF'. Met de eerstgenoemde les gingen klassen samen met de mannen van 3-cycle aan de slag om te leren hoe ze van rommel iets waardevols kunnen maken door zowel te recyclen als te upcyclen. Met de leskist Afval=grondsTOF en een speciale afvaldocent konden kinderen onderzoeken wat afval is, hoeveel de school nu weggooit en hoe ze hier verandering in kunnen aanbrengen.
[25 april 2022] SUCCESVOLLE SCHOLENSTRIJD TEGEN ELEKTRONISCH AFVAL
Almeerse scholen verzamelen 8381 elektronische apparaten tijdens E-waste Race Almere 2022
Afgelopen vier weken hebben leerlingen van negen basisscholen uit Almere een grote hoeveelheid elektronisch afval ingezameld tijdens de E-waste Race Almere 2022. In totaal zamelden de scholen met de hulp van buurtbewoners maar liefst 8381 oude elektronische apparaten in. Dankzij de grote inzamelstrijd belandt de verzamelde apparatuur niet in de verbrandingsoven maar wordt hergebruikt en gerecycled. Basisschool de Windwijzer uit de Noorderplassen is met 2235 ingezamelde apparaten de winnaar van de E-waste Race. Wethouder Jan Hoek van gemeente Almere overhandigde op 22 april de trotse school een cheque voor een schoolreis naar Nemo én een bezoek aan het Upcyclecentrum in Almere Haven.
Op dit moment wordt in Nederland de helft van het elektronisch afval (e-waste) niet gerecycled, vaak omdat het bij het restafval belandt of bij mensen thuis blijft liggen op zolder of in een la. De E-waste Race moedigt kinderen, hun familie en buurtbewoners aan bewuster om te gaan met hun elektronica. De race ging zoals altijd van start met een leerzame interactieve gastles waarin kinderen onder andere leren over grondstofschaarste, consuminderen en de circulaire economie.
Na de gastlessen ging de race van start en werd door de leerlingen vier weken lang elektronisch afval ingezameld en kregen kinderen extra punten als ze e-waste lieten repareren. De kinderen voerden tegelijkertijd campagne in hun buurt om buurtbewoners te betrekken bij de E-waste Race. Buurtbewoners konden hun oude elektronische apparaten - van citruspers tot dvd-speler en van haardroger tot keyboard - online aanbieden, waarna de leerlingen deze aan huis kwamen ophalen. Alle apparaten die zijn ingezameld door de klassen, zullen worden hergebruikt of gerecycled. Op deze manier draagt de race bij aan een duurzame kringloop van de kostbare grondstoffen die in oude elektronica zitten.
Negen Almeerse basisscholen hebben de afgelopen vier weken meegedaan aan de E-waste Race: IBS Al Iman, BS De Windwijzer, De Ichthus, De Olijfboom, De Compositie, PCB De Dukdalf, PCB Driemaster Almere, OBS Het Spectrum en IKC De Aquamarijn.
De E-waste Race Almere is mogelijk gemaakt door Weee NL, Wecycle, Upcyclecentrum van de gemeente Almere en Stad & Natuur Almere. Samen zorgen zij ervoor dat ingezamelde e-waste bij gerenommeerde recyclers terecht komt. Heeft u nog e-waste thuis liggen? Dit kunt u altijd inleveren bij uw plaatselijke milieustraat of afvalbrengstation.
